مقدمه

در سال‌های اخیر، پسته به‌عنوان یکی از ارزشمندترین خشکبارهای صادراتی در جهان، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای بین‌المللی پیدا کرده است. اما با تغییرات اقلیمی، تحولات ژئوپولیتیکی و نوسانات تولید، پیش‌بینی میزان برداشت جهانی پسته در سال ۲۰۲۵ بیش از همیشه اهمیت یافته است. در این مقاله، با اتکا به داده‌های تحلیلی، گزارش‌های رسمی و تجربه فعالان صنعت، ۷ پیش‌بینی کلیدی درباره وضعیت تولید جهانی پسته در سال ۲۰۲۵ را مرور می‌کنیم. این تحلیل می‌تواند راهنمایی کاربردی برای بازرگانان، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران حوزه پسته باشد.

۱. کاهش محسوس برداشت پسته در ترکیه به دلیل خشکسالی و سرمازدگی

ترکیه، یکی از سه تولیدکننده اصلی پسته در دنیا، در سال ۲۰۲۵ با کاهش شدید در تولید مواجه خواهد شد. زمستان سخت ۲۰۲۴ و کاهش بارندگی‌ها در نواحی جنوب‌شرقی آناتولی، رشد درختان پسته را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. براساس پیش‌بینی‌ها، برداشت پسته ترکیه در سال ۲۰۲۵ ممکن است بیش از ۴۰٪ کاهش یابد.

۲. ایران همچنان بازیگر اصلی؛ ولی زیر سایه تحریم‌ها و کم‌آبی

با وجود اینکه ایران در سال ۲۰۲۵ نیز یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پسته خواهد بود، اما تحریم‌های مالی، محدودیت در صادرات و کاهش منابع آبی، بر میزان برداشت جهانی پسته اثرگذار خواهند بود. کاهش بارندگی در استان‌های کرمان، قزوین، یزد و خراسان جنوبی باعث شده پیش‌بینی شود تولید ایران در ۲۰۲۵ بین ۱۰ تا ۱۵٪ افت داشته باشد.

🟢 با این حال، پسته قزوین به دلیل رنگ سبز مطلوب، تقاضای بالایی در بازار فرآوری دارد.

۳. آمریکا باز هم صدرنشین؛ برداشت پسته کالیفرنیا رکورد می‌زند

کالیفرنیا که حدود ۹۹٪ پسته آمریکا را تولید می‌کند، در سال ۲۰۲۵ به‌واسطه زیرساخت‌های کشاورزی پیشرفته و مدیریت منابع، بیشترین میزان برداشت پسته در جهان را خواهد داشت. آمارهای پیش‌بینی شده نشان می‌دهد برداشت پسته ایالات متحده ممکن است از مرز ۵۷۰ هزار تن عبور کند.

📌 همچنین، مزایای برندینگ و بسته‌بندی قوی، قدرت صادرات آمریکا را بیشتر خواهد کرد.

۴. ورود افغانستان و ازبکستان به زنجیره جهانی پسته

با ثبات نسبی در برخی مناطق افغانستان، تولیدکنندگان محلی به کشت پسته روی آورده‌اند. همچنین دولت ازبکستان نیز در پروژه‌های کشت تجاری پسته سرمایه‌گذاری کرده است. اگرچه هنوز سهم این کشورها کم است، اما در سال ۲۰۲۵ احتمال دارد جمعاً بیش از ۲۰ هزار تن پسته وارد بازار جهانی کنند.

۵. نقش فزاینده فناوری در بهینه‌سازی برداشت جهانی پسته

در سال ۲۰۲۵، استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنسورهای رطوبت خاک، هوش مصنوعی در زمان‌بندی آبیاری، و پهپادهای پایش محصول، باعث بهبود عملکرد در باغات پسته خواهد شد. این روند به ویژه در آمریکا، اسپانیا و ایران در حال گسترش است.

💡 این فناوری‌ها می‌توانند افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی بازده برداشت را در پی داشته باشند.

۶. افزایش تقاضا در بازارهای چین و هند؛ فشار بر موجودی جهانی

با گسترش طبقه متوسط در هند و چین، مصرف خشکبار بالا رفته است. پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای پسته در سال ۲۰۲۵ بین ۱۲ تا ۱۸٪ افزایش یابد. در نتیجه، حتی با تولید بالا در آمریکا، ممکن است عرضه پاسخگوی نیاز نباشد و فشار قیمتی ایجاد شود.

۷. تأثیر تغییرات اقلیمی بر پیش‌بینی‌پذیری برداشت پسته

در نهایت، باید توجه داشت که تغییرات اقلیمی و ناپایداری فصلی، عامل مهمی در نوسانات برداشت جهانی پسته است. طوفان‌های ناگهانی، سرمازدگی دیررس و خشکسالی طولانی‌مدت، همگی می‌توانند پیش‌بینی‌ها را تغییر دهند. بنابراین توصیه می‌شود صادرکنندگان پسته، به‌روزترین داده‌ها و منابع هواشناسی و کشاورزی را همیشه دنبال کنند.

جدول مقایسه‌ای تولید پسته در سال ۲۰۲۵ (برآوردی)

نتیجه‌گیری

سال ۲۰۲۵، سالی مهم برای بازار جهانی پسته خواهد بود. با افت تولید در برخی کشورها مانند ترکیه و ایران، و رشد در آمریکا و کشورهای نوظهور مانند افغانستان، توازن عرضه و تقاضا به‌شدت دستخوش تغییر است. صادرکنندگان و فعالان بازار باید از همین حالا برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند، از جمله بررسی‌های سئو برای جذب خریداران آنلاین، انعطاف در بسته‌بندی و شناخت دقیق‌تری از مقصدهای صادراتی.